Çene Eklemi Hastalıkları, Günlük hayatımızda defalarca farkında olmadan yutkunma, çiğneme, konuşma faaliyetlerinde bulunuruz. Bu faaliyetlerimizi yerine getiren sisteme stamatotognatik sistem denir. Bu faaliyetlerin hepsinde de temporomandibuler eklemimiz işin içindedir. Çene eklemimizi bir günde 1500-2000 kere kullanmaktayız.

Bu eklemi ve bağlantılı organlar topluluğumuz ile (stomatognatik sistem) günde 50-100 kez yutkunmakta, dakikada 6-8 kez nefes almaktayız. 

Bu sistemi oluşturan yapılar:

  • Kemikler: Mandibula, maksilla, temporal,kranium, servikal ve üst dorsal vertebralar 
  • Eklem yapıları: Temporomandibuler eklem, boyun omurları eklemleri 
  • Kaslar ve yumuşak dokular: Çiğneme ve boyun kasları, dil, tükürük bezleri 
  • Nörovasküler yapılar 
  • Dişler 
  • Fasyal sistem Temporomandibuler eklem bu sistem içinde önemli bir yere oturmaktadır. Bu sistemin herhangi bir yerindeki sorun yalnızca o bölgenin  fonksiyonlarını etkilemekle kalmaz, sisteme ait diğer bölge ve fonksiyonları da zincirleme olarak etkiler. Temporomandibuler eklemde oluşan sorunlar ağır ağır  oluşmasına rağmen kalıcı olabilir.

Çene Eklemi Hastalıkları Nelerdir?

Çene eklemi hastalıkları kısaca eklem işlevlerindeki bozukluklar olarak açıklanabilmektedir. Eklem içi veya dışı birtakım komplikasyonlar sonucu oluşan eklem işlevlerindeki bozukluklar, diş, yanak, dudak ve tükürük bezlerini etkileyerek rahatsızlıklara sebebiyet verir. Çene eklemi hastalıklarında kişi, çene kemiğinden ses gelmesi, çiğneme problemleri, ağzı açmada zorlanma, kulak çınlaması gibi problemlerle karşılaşır. 

Ayrıca eklem diskinin öne kayması sonucunda ağız açma hareketinin sınırlanması ve çenenin yerinden çıkması, eklemin normalden büyük veya küçük olması, eklemin hiç oluşmaması ve bazı iltihabik hastalıklar da çene eklemi hastalıkları arasındadır.

Genellikle gençlerde ve orta yaş grubunda görülmekle birlikte, kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanır.

Çene Eklemi Hastalığında Tanı Nasıl Konur?

Çene eklemi hastalıklarının tanısı, hastanın şikayetleri ve öyküsü alındıktan sonra klinik muayene ile tanı konulabilir. Ağız açıklığındaki yetersizlik çene eklemi hastalıkları tanısındaki en geçerli bulgudur. Kulak kepçesinin önündeki üçgen yapıya parmağın konulup, ağzın açılması ile çene eklemi hissedilebilir. Bu işlemin rahatsızlık verdiği kişilerde çene eklemi bozukluğu vardır.

Çene eklemini bu şekilde yoklamak, klinik muayenede de uygulanan bir yöntem olmaktadır. Ancak klinik muayenenin yanında radyografik yöntemlerin kullanımı ile hastadan çene röntgeni de alınmaktadır.

İleri tetkiklere gerek duyulması halinde ise hastadan MR ve nadir olarak bilgisayarlı tomografi de istenebilmektedir.

Çene Eklemi Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?

Çene eklemi hastalıklarının oluşum nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, diş sıkma, gıcırdatma, diş eksikliği ve tek taraflı çiğnemenin çene kemikliklerinde bozukluklar meydana getirdiği bilinmektedir. Çene eklemi hastalığı olan kişiler geçici süreliğine ya da uzun yıllar boyunca olabilmek üzere ağrı ve rahatsızlık hissi yaşarlar. 

Çiğneme kasları ve çene eklemini etkileyen tüm sorunlar çene eklemi düzensizlikleri kapsamında olmakla beraber görülen en yaygın belirtiler şunlardır: 

  • Eklem ağrısı
  • Çiğnerken zorluk yaşamak
  • Ağız açmada zorlanma ve sınırlılık
  • Çene ekleminden ses gelmesi
  • Yüzde şişlik
  • Çenenin kilitlenmesi ya da çıkması

TME Hastalıkları

  • Duramater, orbita, sinüsler, timpanik membranlar, oral kavite, boyun, bel gibi bölgelerde ve baş ağrısı, boyun ağrısı, tinnutus, vertigo, bel ağrısı, göz ağrısı ve  basınç hissi gibi şikayetler, kronik yorgunluk, hormonal disfonksiyon, görme bozukluğu, lordoz, kifoz, uyku düzensizliği, idrar kaçırma gibi pek çok  rahatsızlığa neden olur. 
  • Çene eklemi sadece kafa kasları ve kafa statiği değildir. Aksine bütün vücut statiğini etkiler. 
  • Her eklem de altındaki ve üstündeki eklemle beraber hareket ettiğinden omuzdan kola sakroiliak, pelvis bağlantısı vardır. 
  • Fasya gerginlikleri pelvis bölgesindeki gerginlik dolayısıyla idrar kaçırma problemlerine de neden olabilir. Fakat bu etkilenme asla tek taraflı değildir. Postür  bozuklukları sakroiliak eklem bozuklukları

TME bozukluklarının yaklaşık %75'i kas kaynaklı problemlerdir ve tedavi edilebilir grup içinde yer alır. Kas kaynaklı olan TME hastalıklarında omuzlarda olduğunda kulunç olarak bilinen çiğneme kaslarının içindeki bastırma ile hassasiyet yapan tetik noktaların tedavisi çok derece önemlidir. Bu noktalar kasları gererek çene ekleminin de gerilmesine ve eklemin hareket ederken sesler çıkarmasına ve açılıp kapanırken kaymasına neden olur.  Tetik noktaların tedavisinde enjeksiyonlar, laser ve germe egzersizleri kullanılır.
​Tedavinin ikinci kısmı eklemdeki sorunun neden kaynaklandığını bulmaktır. 

TME haricindeki diğer fasyal gerilmeler temporomandibuler eklemi etkiler. Bunun için küçük bir deney yapılabilir. Ayaklarınız çıplakken dişlerinizi kapatın ve kapanışınızın nasıl olduğuna dikkat edin. Daha sonra ayaklarınızın altına topukları yükseltecek şekilde (topuklu ayakkabı giymiş gibi) bir destek koyun. Tekrar dişlerinizi kapattığınızda çok hafif bir kapanış farkı olduğunu göreceksiniz. Aynı durum yatarken ve otururken dişsel kapanışın farklı olmasında da görünür. Hiçbir eklem tek başına hareket etmez. Eğer bir eklemin normal hareketini ve duruşunu değiştirirseniz muhakkak diğerleri de etkilenir. Daimi olarak topuklu ayakkabı giyen bayanlarda bel problemlerinin yanı sıra TME problemleri de oluşur.

Bunun yanı sıra burun tıkanıklığı, diş eksikliği, tek taraflı çiğnemek, diş sıkmak, ortodontik bozukluklar, uyurken el çenenin altında uyumak, nefesli çalgılar kullanmak, çağrı merkezlerinde operatör olarak çalışmak, sürekli sakız çiğnemek, sık sık topuklu ayakkabı giymek, eli çene altına dayayarak oturmak vb. pek çok sebep olabilir. Sebebi ortadan kaldırmak TME hastalığının geri dönmemesini sağlamak için son derece önemlidir.

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Amalgam Dolgu
Gömük Dişler
Dolgular