Bruksizm kronik bir oklüzal travmadır. Diş sıkma ya da gıcırdatma sırasında bir dişin üzerine 2,5 saniyelik bir zaman diliminde 440 kg a kadar çıkabilen yüklenmeler olabilir. Normal bir bireyde çiğneme esnasında kullanılan ısırma kuvveti yaklaşık 27 kg, maksimum istemli ısırma 70 kg dır. Bu kronik travma sırasında sadece çevre dokular değil, dişlerde de hasar meydana gelir. Bruksizmin pek çok sebebi bulunmaktadır ve şu şekilde sınıflandırılabilir: 

Bruksizm Sınıflandırma

Birincil veya İdiopatik Bruksizm

1.a - Periferik - Oklüzal faktörler 

1.b - Merkezi - Merkezi sinir sistemi aminerjik dengesizlik

İkincil Bruksizm 

2.a - İlaçlar ile veya diğer maddelerle - Seçici seratonin reupatake inhibitörü antidepresanlar - Kalsiyum kanal blokerleri (flunarizin) - Antidomaminergic ilaçlar - Antipsikotikler (dopamin nörotransmisyonu antagonistleri) - Amfetamin, ecstasy - Kafein - Kocain - Tütün - Alkol

2.b - Uyku Bozuklukları ile İlişkili (sınıflama 2005 * göre) - Huzursuz bacak sendromu - REM Uyku Davranış Bozukluğu - Obstrüktif uyku apne-hypoapnea 2.c - Nörolojik bozukluklar - Huntington Hastalığı - Hemifasial spazm - Parkinson Hastalığı - Demencies - Çoklu sistem atrofisi - Olivopontocerebellar atrofi - Gilles de la Tourette sendromu - Serebellar vasküler kaza - Miyofasyal ağrı - Zihinsel gerilik - Dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu - Rett Sendromu - Post-anoksi ensefalopati
2.d - Psikiyatrik Bozukluklar - Şizofreni - Duygudurum Bozuklukları - Bulimia - Anorexy
2.e - Diğer Hastalıklar - Xerostomy

Bruksizm hem gece hem gündüz bazen de ikisi bir arada görülebilir. Yapılan bir çalışmada bruksizmi olanlar, psikolojik ve psikiyatrik yönden iki alt gruba ayrılmışlardır: İlk grupta bulunanlar "gergin bruksizmliler" olup, öfkeli ve duygusal bozukluklara daha fazla rastlanan kişilerdir. İkinci grup "gergin olmayan bruksizmliler" olarak adlandırılmışlardır. Bu gruptakilerin içsel kontrolleri daha fazla olan, disforik, depresif, obsesif özellikleri olan bireyler oldukları öne sürülmüştür. Kişilik ve karakter envanteri testleri sonucunda bruksizmi olan kişilerin zarardan kaçınma ve yenilik arama davranışı puanları, kendini aşma puanları kontrol grubuna göre anlamlı derecede farklı görülmüştür.

Bruksizm sadece restoratif dişhekimliği, ortognatik cerrahi veya splint kullanılarak tedavi edilemezler. İlk yapılacak iş çiğneme kaslarında oluşmuş olan halk arasında kulunç diye de adlandırılan tetik noktaların gevşemesini sağladıktan sonra yanlış oklüzal kontakları düzeltmektir.

Stres kontrolü ve pozitif mineral dengesinin kuruması gerekmektedir. Mg ve Ca düzeylerinin kontrolü gerekir. Fakat Mg’u kontrol etmek daha fazla Ca vermekten daha iyidir. Fazla Ca, Mg ve Zn eksikliğine neden olarak sinirlilik ve inflamasyon yaratır. B6 vitamin eksikliği Mg ve Zn eksikliğine neden olur.

Psikoterapi, kas gevşetme egzersizleri, postür düzeltme bruksizm tedavisinin önemli bir kısmını kapsar. Bruksizm kaynaklı çene ekleminde oluşabilen kaymalar düzeltilmeden yapılan dişsel kapanış düzeltme ya da gece plağı doğru olmayacaktır.

Sert bir malzemeden yapılan ve geceleri takılan splint adı verilen gece plaklarının amaçları tedavi edici değil, sıkmanın getireceği hasarın tekrar etmesini önlemektir.

Bruksizm için verilen pek çok antidepresan ilacın yan etkisi tekrar daha da ağır bruksizm oluşturmaktır. Bu nedenle anksiyete bozukluklarında psikoterapi tercih edilmelidir.

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Ağız Kanserleri
ağız ve diş sağlığı
bebeklerde ve çocuklarda diş bakımı